Куды трапляе тэхніка, з лішкам якая адпрацавала ўвесь адпушчаны вытворцам тэрмін эксплуатацыі? Звычайна «кампутарным раем» становіцца бліжэйшая звалка або сметнік, калі «старога» не атрымалася прадаць па запчастках. Больш габарытныя і цяжкая тэхніка можа дзесяцігоддзямі пыліцца ў самых цёмных закутках кватэры. Уладальнікі ж будуць на дыбачках праходзіць міма іржавых халадзільнікаў і пральных машын, у жаху ад усведамлення таго, што рана ці позна давядзецца цягнуць іх на звалку.
Мала хто ведае, але ў Беларусі ёсць служба, якая гатовая бясплатна вывезці і утылізаваць любы валяшчага барахло, няхай гэта будзе аджыўшы свой «стиралка» або Узор прынтэр. Разам з тым ўладальнік можа здаць усё гэта сам у утылізацыйны пункт і зарабіць капейку-іншую. На гэта, праўда, ідуць не ўсё.
Як можна на гэтым Азалаціў ў літаральным сэнсе гэтага слова? Глядзім рэпартаж.
Прадпрыемства «БелВТИ» існуе 40 гадоў, але з фізічнымі асобамі ўшчыльную стала працаваць зусім нядаўна, крыху больш за год таму. «Раней бралі тэхніку толькі ад юрыдычных асоб, для працы з простымі карыстальнікамі не было выпрацавана падыходнага механізму кампенсацыі, не было транспарту», - кіраўнік тэхнічнага аддзела кампаніі Ігар Гарбачоў.
Ігар Гарбачоў
Адзін з аўтамабіляў апынуўся на выездзе
Да канца мінулага года з'явілася дыспетчарская служба і тры новенькіх аўтамабіля, якія спецыяльна аформілі ў яркім фірменным аранжавым колеры. У гэтыя машыны грузяць старую тэхніку, на вываз якой пакінулі заяўку жыхары. Штомесяц прадпрыемства мае справу з 800-900 выклікамі. Кожны з трох аўтамабіляў абслугоўвае замацаваныя за ім раёны. Пакуль ярка-аранжавых «таксі» хапае, ад заяўкі да вывазу тэхнікі праходзіць не больш чым пяць дзён.
«Прыязджаюць грузчыкі, дапамагаюць з пагрузкай. Асабліва запатрабаваная паслуга ў пенсіянераў », - удакладніў Ігар. Кожны месяц машыны прывозяць каля 60 тон састарэлага абсталявання. Амаль трэць ад усёй масы складаюць халадзільнікі, далей з невялікім адрывам ідуць тэлевізары. Таксама нямала прывозяць пліт і пральных машын.
Адразу пасля выгрузкі ідзе грубая разборка абсталявання. Усе дзеліцца на другасныя рэсурсы: асобна складуюцца светлы і цёмны пластык, мантажныя драты, каляровыя і чорныя металы, а таксама элементы, якія змяшчаюць каштоўныя металы. Атрыманы паўфабрыкат праходзіць розныя шляхі перапрацоўкі.
Пластмаса, напрыклад, прама тут прэсуецца ў кубы па 250 кілаграмаў кожны. Аператар ўстаноўкі сочыць за тым, каб у прыёмнік не трапіла жалеза і шкло. Каб атрымаць адзін куб, праз прэс трэба прапусціць чатыры аграмадныя кантэйнеры. Штодня з нетраў ўстаноўкі выходзяць два-тры «кубіка».
Шмат пластыка ці ледзь не адразу пасля прэсавання сыходзіць на экспарт. Асноўны спажывец - Кітай. Па словах Ігара Гарбачова, тэлефоны або кампутары з такога другаснай сыравіны не робяць, у асноўным яно ідзе на вытворчасць вешалак для адзення і іншых бытавых рэчаў, якія не патрабуюць электроннай начыння. Зрэшты, што рабіць з «другаснай пластмасай» - справа пакупніка, які рэдка распаўсюджваецца пра сваіх мэтах і планах.
Каляровыя металы адпраўляюцца для далейшай перапрацоўкі ў «Белколермет», чорныя - ва «Другасчормет». А вось каштоўнымі металамі спачатку займаецца «БелВТИ». З поплаткаў канфіскоўваюцца драты, жалеза, элементы без каштоўных металаў. Далей супрацоўнікі на адным з участкаў вызначаюць колькасць каштоўных матэрыялаў у тым ці іншым элеменце старажытнага кампутара або тэлевізара.
«Ёсць група работнікаў, якія поэлементно лічаць, колькі ў канкрэтнай плаце розных каштоўных металаў. Праца сядзячая, якая патрабуе ўвагі і канцэнтрацыі, таму ў асноўным працуюць жанчыны. Змест каштоўных металаў з дакладнасцю да чатырох лічбаў пасля нуля вызначаецца па спецыяльных даведніках. Усе сартуецца па тыпу і назвах, важыцца », - адзначыў наш суразмоўца.
У Беларусі выплавіць золата з поплаткаў нельга - патрэбнае абсталяванне занадта дарагое і патрабуе вялікай колькасці сыравіны, якога ў краіне проста няма. Таму сабранае другсыравіну адпраўляюць у цэнтры перапрацоўкі ў Германіі і Швейцарыі. Назад у Мінск штогод вяртаецца 15-20 кілаграмаў золата, якое ў выніку папаўняе Дзяржфонд. «Гэта тычыцца толькі сталіцы. Аднак мы таксама працуем у Магілёве, Гомелі, Полацку. Так што ў маштабах краіны атрымліваем яшчэ больш. Улічваючы, што ў рэспубліцы няма залатых руд, для дзяржавы гэта нядрэнны крыніца папаўнення залатога запасу », - упэўнены Ігар.
Беларусаў, гатовых зарабіць на здачы ва ўтыль старой тэхнікі, зусім мала. Яно і не дзіўна - за кілаграм можна разлічваць усяго на 750 беларускіх рублёў. Гэта значыць, за якую-небудзь пральную машыну атрымаецца выбавіць тысяч 30, а за кампутар і таго менш. Тым не менш усё ж такі знаходзяцца тыя, хто сам прыносіць тэлевізары, халадзільнікі, пыласосы і іншыя бытавыя прыборы. У сярэднім за дзень у пункт прыёму звяртаецца дзесяць чалавек.
«Вядома, грошы вельмі і вельмі невялікія. Адкуль такая сума - 750 рублёў за кілаграм? Фактычна гэта выдаткі на працу адной брыгады па перавозцы. Гэта значыць, чалавек можа выбраць - ці выклікаць наша "таксі", якое бясплатна забярэ тэхніку, або, зэканоміўшы на працы нашых супрацоўнікаў, прывезці усё самастойна і атрымаць грошы, якія трацяцца на працу брыгады », - растлумачыў кіраўнік тэхнічнага аддзела« БелВТИ ».
Часам у ўтыль здаюць цікавыя і нават рарытэтныя рэчы. Напрыклад, былі выпадкі, калі прадпрыемству даводзілася «пускаць у расход" кружэлкі сярэдзіны мінулага стагоддзя ў ідэальным стане або ледзь не векавой даўнасці друкаваныя машынкі. Шкада. Але такая спецыфіка працы.
Па словах Ігара Гарбачова, праца з прыватнымі ўладальнікамі састарэлага абсталявання - гэта хутчэй сацыяльны праект, паколькі камерцыйнай выгады для прадпрыемства ён не ўяўляе, нават стратны. Кампанія можа сабе дазволіць падобныя эксперыменты дзякуючы таму, што 85% перапрацоўкі звязана з абсталяваннем юрыдычных асоб, якія плацяць за ўтылізацыю тэхнікі.
З банкаў, універсітэтаў і школ у «БелВТИ» больш за ўсё прывозяць кампутараў і офіснай тэхнікі. Ад аператараў паступаюць адпрацавалі належны тэрмін вышкі, радзей тэлефоны. Нядаўна пачалі прымаць на перапрацоўку ВК-панэлі.
«Сабраць тыя ж тэлефоны ў насельніцтва пакуль складана. Патрэбныя спецыяльныя кантэйнеры, якія будуць усталёўвацца ў буйных крамах. Адпаведны праект пастановы Саўміна ёсць. », - заявіў Ігар Гарбачоў.
Па словах кіраўніка тэхнічнага аддзела, без перапрацоўкі тэхнікі не абысціся. Напрыклад, у кінескопе змяшчаецца небяспечнае рэчыва - аксід свінцу. Трапляючы ў зямлю, ён заражае глебу ў радыусе некалькіх метраў. «Гаворка ідзе пра экалогію, а не пра заробак», - падкрэсліў прадстаўнік «БелВТИ».
крыніца